Łożyska samonastawne – budowa, producenci, zastosowania

Łożyska samonastawne to komponenty stosowane głównie w prostych konstrukcjach. Są to zwykle łożyska jednorzędowe poprzeczne, ze zmodyfikowaną powierzchnią pierścienia zewnętrznego. Używa się ich niemalże wyłącznie w przypadku krótkich wałów oraz do zastosowań, w których oczekuje się niewielkich wydłużeń cieplnych.

Charakterystyka i budowa

Łożyska samonastawne to z reguły komponenty jednorzędowe, obustronnie uszczelnione, z kulistą powierzchnią zewnętrzną. Niejednokrotnie dodatkowo wyposaża się je w wykonane z blachy odrzutniki lub masywne, zabezpieczające uszczelki. Łożyska takie zabudowuje się w oprawach z żeliwa, poliamidu lub blachy stalowej. Całość stanowi zestaw samonastawny. Tak zamontowane łożyska mogą być poddawane wychyleniom kątowym aż do 5° w stosunku do położenia początkowego. Komponenty tego typu nie mają więc problemu w postaci wrażliwości na współosiowość.

Łożyska samonastawne zwykle posiadają powiększony luz promieniowy. Korzystnie wpływa on na pracę zestawu w środowisku niewspółosiowości lub wymagających warunkach cieplnych.

Oprawy tego typu łożysk z reguły wykonane są z żeliwa. Ich rolą jest nie tylko ochrona komponentu przed negatywnymi czynnikami zewnętrznymi, lecz także zatrzymanie wewnątrz odpowiedniej ilości smaru.

Trafnego wyboru łożysk samonastawnych można dokonać dzięki zapoznaniu się z seriami wymiarowymi. Warto zwrócić uwagę na poniższą klasyfikację:

• K6 – kulkowe łożysko z kulistą bieżnią zewnętrzną, z reguły z niezmodyfikowanym pierścieniem zewnętrznym,
• UC – łożysko samonastawne, w którym pierścień wewnętrzny przedłużony jest obustronnie i niesymetrycznie,
• SA (FD) – łożysko samonastawne, na jego jednostronnie przedłużony pierścień wewnętrzny nakłada się mimośrodkowy pierścień mocujący,
• SB – uproszczone łożysko samonastawne UC, jego pierścień wewnętrzny przedłożony jednostronnie,
• SC – poszerzone łożysko samonastawne SA z obustronnie przedłożonym pierścieniem wewnętrznym, na jego przedłużonej części montowany jest mimośrodkowy pierścień mocujący,
• UK – mocowane przy pomocy tulei łożysko samonastawne, jego otwór stożkowy charakteryzuje zbieżność 1:12.

Ponadto wyróżnia się rozmaite uszczelnienia stosowane w łożyskach samonastawnych. Wykonuje się je metalu, plastiku, a nawet metalo-plastiku.

Producenci łożysk samonastawnych

Do absolutnych faworytów w branży należy zaliczyć łożyska samonastawne FAG. Są one wytwarzane przez firmę Schaeffler Group, która działa z powodzeniem już od roku 1946. Kompania ta zajmuje się także produkcją łożysk samonastawnych INA oraz kilku innych równie znanych serii.

Zastosowanie

Wspomniane łożyska posiadają wiele zalet. Najważniejsze z nich to długowieczność oraz wytrzymałość na czynniki zewnętrzne, takie jak wahania temperatur. Mogą one pracować w zakresie od -30 do 100 stopni Celsjusza. Poza tym, łożyska te są wyjątkowo tolerancyjne na wahania współosiowości, co dodatkowo poszerza wachlarz ich zastosowań. Nic zatem dziwnego, iż łożyska samonastawne są powszechnie używane we wszystkich dziedzinach techniki.

Nasz blog zawiera wiele interesujących materiałów omawiających inne zagadnienia ze świata łożysk mechanicznych. Na pewno znajdziesz tu coś dla siebie. Zapraszamy do lektury!