Koło łańcuchowe – wraz z nim rozwinęła się technika maszynowa

Osoby techniczne lub ściśle związane ze światem nauki mówią wprost: ‘na początku było koło’. I zdecydowanie jest to prawda, gdyż to od koła zaczęła się cała technika, w szczególności maszynowa. Jednak, czym dziś jest tak naprawdę koło? Generalnie zdecydowanej większości skojarzy się z napędem. I słusznie. Dziś koła są napędzane w różnoraki sposób. Nadal bardzo popularną, choć przez wielu uważanych za archaiczną metodę jest napędzanie koła za pomocą łańcucha – koła łańcuchowego.

Koło łańcuchowe – idealny mechanizm wspierający

Koło łańcuchowe najczęściej kojarzy się z napędem czy też z przekładnią łańcuchową, rowerową. Jest to prosty mechanizm, który łatwo się uruchamia i jeszcze prościej napędza. Dziś koła łańcuchowe nie są tak popularne jak jeszcze 30-40 lat temu, ale nadal odgrywają znaczącą rolę w przemyśle – głównie samochodowym.

Koła czy przekładnie łańcuchowe są spotykane na przykład w maszynach rolniczych. Nawet najnowocześniejsze ciągniki mają wsparcia swoich mechanizmów w postaci kół łańcuchowych. Napędzają one niektóre wały, czy są wspornikiem dla różnego rodzaju przekładni.

Koła łańcuchowe to także elementy, które można spotkać w motocyklach. Ich motory są niejako wspomagane za pomocą różnego typu łańcuchów.

Przekładnie i koła łańcuchowe – typy łańcuchów

Obecnie, co do przekładni łańcuchowych stosuje się dwa zasadnicze typu łańcuchów. Są nimi:

• łańcuchy pierścieniowe – mają zdecydowanie bardziej skomplikowaną geometrię. Koło łańcuchowe musi posiadać odpowiednio wyprofilowany kłąb, który ma zabezpieczać łańcuch przed zsuwaniem się jego z koła. Kłąb w kole z łańcuchem pierścieniowym musi idealnie układać się podczas pracy, dlatego ona musi być odpowiednio dobrana do wydajności wspomnianego rodzaju łańcucha,
• łańcuchy drabinkowe – są prostsze, bardziej wydajne i zdecydowanie mniej hałaśliwe. Swoje prace wespół z kołem wykonują szybciej i mogą być stosowane w mechanizmach dużo prostszych, takich jak chociażby rowery.

Zastosowanie rodzajów kół i ich łańcuchów

Mocniejsze, ale za to wolniejsze łańcuchy pierścieniowe, można znaleźć w dużych mechanizmach. Stosuje się je w dźwigach czy podnośnikach dużej mocy. Bardzo rzadko koła łańcuchowe raz zamontowane są wymieniane. Zazwyczaj, jeśli dochodzi do uszkodzeń w tego typu napędzie, wymienia się całe ogniwo pracujące.

Prostsze, szybsze, ale nie tak mocne koła i łańcuchy drabinkowe stosuje się w mniejszych konstrukcjach. Zdarza się też, że koła drabinkowe są stosowane, jako naciąg do różnego rodzaju urządzeń np. w rozrzutnikach czy innych rodzajach maszyn rolniczych. Oczywiście najprostsze przekładnie z drabinkowym układem napędowym i jego kołem są stosowane w rowerach lub motocyklach.

Mimo iż napędy kół drabinkowych czy pierścieniowych wydają się być dziś prowizoryczne, to jednak nadal są uważane za mechanizmy niezawodne i bardzo wydajne. Zdarza się, iż w niektórych konstrukcjach np. w mostach czy tamach stosuje się koła napędowe od kilkudziesięciu lat, rzecz jasna te same. Mimo iż rozwój techniki jest bardzo widoczny, to nadal niezwykle popularnie stosuje się koła napędowe w różnego rodzaju konstrukcjach czy mechanizmach.